Nhạc cụ trong nhạc Đồng quê

Bài viết này được tôi viết vào ngày 07-06-2010 và đã được đăng trên diễn đàn Yêu Âm Nhạc.

Có lẽ các bạn đã quen thuộc với hình ảnh và âm thanh của những nhạc cụ sau đây vì chúng là những nhạc cụ chính trong dòng nhạc Đồng quê. Qua bài viết này mình mong có thể mạng đến cho các bạn nhiều thông tin thú vị hơn về chúng. Nếu có gì sai sót mong các bạn góp ý và sửa chữa.

Trống
Bộ trống trong nhạc nhạc Country không có gì khác lắm so với các dòng nhạc khác.
Trống thường gồm các bộ phận sau:

• Bass drum: trống to nhất và để thẳng đứng, chúng ta dùng chân để đạp pedal trống thay vì dùng tay gõ.
• Snare drum: nếu chúng ta thể hiện tiếng tống qua từ ngữ, ví dụ như “bùm chách bùm chách” thì “bùm” là tiếng bass drum và “chách” chính là snare drum, snare drum thường để ngay phía trước người chơi
• Tom: những trống tom này dùng để tạo thêm âm sắc cho bộ trống, chúng thường được để phía trên bass drum và xếp theo hình vòng cung để giúp người chơi dễ gõ từ tom này sang tom khác.
• Hi-hat: trong giống như 1 cái chũm chọe mà chúng ta cầm trên 2 tay và vỗ vào nhau, hi-hat dùng để giữ nhịp trong phần lời, bình thường nó sẽ khép lại, nếu ta đạp pedal của nó thì nó sẽ mở ra và tạo một âm thanh khác khi ta gõ vào.
• Cymbal: có nhiều loại cymbal với những âm sắc khác nhau, ride cymbal thường để giữ nhịp trong phần điệp khúc hay những đoạn nào khác như interlude, solo … để tạo sự khác biệt với phần lời, crash cymbal dùng để tạo điểm nhấn ở đầu đoạn nhạc hay lúc kết đoạn nhạc.

Banjo

Banjo có 4 hoặc 5 dây, có thể dùng ngón tay để gảy hoặc dùng phím đàn để chơi. Banjo có nguồn gốc từ châu Âu với nhiều dạng của đàn lute, sau đó truyền đến châu Phi, được người châu Phi cải tạo rồi mang đến Mỹ qua các thuyền nô lệ. Ngày xưa banjo là nhạc cụ đệm chính trong country, nhưng giờ đây vị trí này đã thuộc về guitar, banjo giờ dùng để tạo thêm âm sắc và chơi các lead hay solo.

Mandolin

Mandolin cũng xuất thân từ những cây đàn lute cổ ở châu Âu, người ta cho rằng mandolin đã ra đời ở Ý vì những bản nhạc dành cho mandolin cổ nhất đã được tìm thấy ở đây, từ đó nó đã chu du khắp châu Âu và sang tận Mỹ và trở thành một phần quan trọng của nhạc country. Mandolin gồm có 8 cặp dây, chính điều này đã làm cho âm thanh của mandolin nghe đặc biệt hơn các loại đàn có nguồn gốc từ lute khác như banjo chẳng hạn. Vai trò của mandolin cũng tương tự banjo, tuy nhiên mandolin cũng được sử dụng đệm trong nhạc country. Mandola cũng tương tự mandolin nhưng 8 dây được chỉnh ở âm vực thấp hơn.

Harmonica

Harmonica cũng xuất thân từ châu Âu. Nhạc cụ này nhỏ gọn và âm thanh thường nghe vui tai, dễ hòa hợp với tiếng banjo và mandolin. Harmonica thường được sử dụng bởi các ca sĩ trong các nhóm nhạc country chứ ít có nhóm có thành viên chỉ chơi harmonica. Những ca sĩ nhạc country nổi tiếng với cây harmonica như Terry McMillan hay Charlie McCoy, và huyền thoại DeFord Bailey. Harmonica có nhiều loại, thường được sử dụng trong nhạc country là loại diatonic. Loại này chỉ có 1 hàng lỗ với 10 lỗ, chỉ chơi được 1 giọng duy nhất. 2 loại còn lại là chromatic với 12, 14 hay 16 lỗ và một 1 nút ấn, loại tremelo thì có 2 hàng lỗ và thường từ 12 cặp lỗ trở lên, chromatic và tremelo có thể thổi ở bất cứ giọng nào.

Guitar
Guitar cũng xuất thân từ những loại đàn lute cổ ở châu Âu, ban đầu nó cũng có những cặp dây như mandolin, người ta đã cải tạo nó cho đến khi chỉ còn 6 dây đơn như ngày nay. Đến khoảng thập niên 20 của thế kỷ XX người ta mới dùng guitar để đệm hát trong nhạc country thay cho banjo, từ đó guitar trở thành nhạc cụ quan trọng trong dòng nhạc country và cũng nhờ guitar mà dòng nhạc country chính thức đi vòng thời hưng thịnh cho đến ngày nay, thoát khỏi một sự lại tạo giữ nhạc dân gian, nhạc tôn giáo… mà trở thành một thể loại country rất đặc trưng. Một bài hát country có thể thiếu banjo, thiếu mandolin, harmonica hay thiếu violin, nhưng nếu thiếu guitar thì có lẽ rất hiếm gặp ngày nay.

Fiddle (violin)

Fiddle đã tồn tại ở nước Mỹ trước khi hình thành country từ rất lâu, người ta cho rằng khoảng 3 thế kỷ, vì vậy nó được xem là một trong những nhạc cụ đầu tiên và đặc trưng của country. Fiddle thích hợp trong tất cả loại bài hát từ buồn rầu đến vui vẻ nhộn nhịp, có thể chơi ở bất cứ vị trí nào trong bài hát nhưng phổ biến nhất là chơi những đoạn lead, solo hay hòa tấu. Trong country fiddle được dùng phổ biến nhất trong dòng blue grass.

Piano
Nhiều người vẫn nghĩ piano không thích hợp trong dòng nhạc country vì nó dành cho giai cấp thượng lưu chứ không thích hợp ở những chốn đồng quê. Có lẽ cũng vì vậy mà piano là nhạc cụ gia nhập vào dòng country muộn nhất, đến thập niên 30 của thế kỷ trước những bài hát country có piano mới xuất hiện. Một trong những nghệ sĩ country nổi tiếng với piano là Floyd Cramer.

Bass/Double bass
Cũng như trong nhiều dòng nhạc khác, bass với những âm thanh trầm bỗng vang vang trong nền nhạc luôn luôn hiện hữu. Bass thường có 4 dây, có thể có ngăn hoặc không (fretless bass), bass không ngăn sẽ khó chơi hơn nhưng âm thanh của nó hay hơn và có hồn hơn vì phụ thuộc rất nhiều vào tài năng và sáng tạo của người chơi. Double bass là loại khá to và phải để đứng để chơi, ngày nay người ta còn dùng loại bass trong giống guitar và bass điện để thay thế double bass cồng kềnh.

Double Bass